Made in China: niet langer alleen maar prullaria

Made in China: niet langer alleen maar prullaria Offshore outsourcing, en dan met name naar China, houdt het bedrijfsleven flink bezig. Er gaat geen week voorbij of er worden themamiddagen rondom dit onderwerp georganiseerd. Niet iedereen besluit echter om het overzeese avontuur aan te gaan.

Made in China

Made in China. Lange tijd stond de benaming garant voor prullaria van slechte kwaliteit of op zijn minst producten met een kortstondige levensduur. Anno nu is dat anders. Met dank aan Nederlandse ondernemers die hun productie verplaatst hebben. Er gaat bijna geen dag voorbij zonder dat er in de krant een artikel staat over de Chinese economie. Met een economische groei van meer dan 9% per jaar is China hard op weg om een economische grootmacht te worden. De geschiedenis tussen Nederland en China gaat al heel lang terug. Misschien mede daardoor hebben grote Nederlandse ondernemingen al vestigingen in China. Het soort vestigingen is echter langzaam aan aan het verschuiven. Niet alleen grote, wereldwijd opererende multinationals zoals Akzo Nobel openen fabrieken en onderzoeksinstituten in China, ook de kleinere bedrijven hebben hun weg naar het land gevonden. Zo opende Princess Household Appliances BV, een Nederlands bedrijf in klein huishoudelijke apparatuur, in maart 2007 zijn eerste eigen fabriek in China. In de fabriek gaat Princess onder meer blenders en bakplaten produceren. In totaal gaat het om tien producten. Princess is geen onbekende in China. Al sinds 1994 laat het van oorsprong Bredase bedrijf 95 procent van zijn totale productaanbod in China maken. Tot nu toe gebeurde dat in fabrieken van derden. In een interview met een landelijk dagblad laat directeur en oprichter Ouborg weten ‘’te geloven in een nieuwe benadering, waarin we niet alles aan de Chinezen over laten.’’ Met de nieuwe fabriek in Nimgbo, ongeveer twee uur rijden van Sjanghai, krijgt het bedrijf er in één klap 600 werknemers bij. In de jaren negentig sloot Princess al een joint venture met het Chinese bedrijf Willie Ng voor een fabriek in de provincie Guangdong. In dat bedrijf zijn de 1500 werknemers in dienst van de Chinese partner en is het machinepark eigendom van Ouborg.

HEMA-worsten

Princess is niet het enige bedrijf dat voor China heeft gekozen. Van de velletjes rondom de fameuze HEMA-worsten tot aan de omstreden plasbakken van Bathroom Mania. Ze worden allemaal in China gemaakt. Ook de toeristische branche ziet mogelijkheden in het land. Reizen naar China zijn al langer gangbaar, maar tegenwoordig kun je er ook in een Nederlands hotel slapen. Golden Tulip heeft namelijk onlangs zijn allereerste hotel in China, het Golden Tulip Sjanghai Riverside, geopend. De van oorsprong Zwitsers-Nederlandse hotelketen zal per 1 april 2007 het management van het hotel op zich nemen. Het contract daarvoor is in Sjanghai getekend. Golden Tulip streeft op termijn naar een netwerk van 200 hotels in China. ‘’Het is ons doel om op de middellange termijn een Chinees netwerk te hebben van 200 hotels verspreid over het land. We zijn trots met de start daarvoor in Sjanghai’’, liet topman Kennedie weten.

Onderzoek

Er wordt veel onderzoek gedaan naar offshore outsourcing naar China. Volgens een onderzoek van RSM Erasmus Universiteit is Nederland zelfs koploper in het uitbesteden van productie én productontwikkeling naar het buitenland. Enkele conclusies uit het onderzoek: India en China zijn de meest favoriete offshore locaties, Polen daarentegen is ook sterk in opkomst; De Verenigde Staten van Amerika en Europa treken gelijk op; Nederland is de internationale koploper op het gebied van verplaatsing van product en ontwikkeling; offshoring van de kernactiviteiten verhoogt het innovatievermogen van de Nederlandse bedrijven. De grootste risico’s zijn de afnemende kwaliteit van de dienstverlening en het weglekken van kennis. Deze uitkomsten zijn enigszins verrassend. Het is de gangbare theorie dat landen met een hoog kennisniveau, zoals Nederland, vooral laagwaardige arbeid c.q. productiewerk uitbesteden. Zo hebben veel callcenters hun lokaties verplaatst naar landen als Suriname en India. Nu blijkt dat ook productontwikkeling en onderzoek steeds meer buiten de eigen landsgrenzen plaats hebben. Vooral kleine en middelgrote bedrijven besteden behalve hun productie ook hun kennisintensieve activiteiten uit. Van alle Nederlandse bedrijven heeft 27 procent activiteiten naar het buitenland verplaatst en 17 procent overweegt dat op korte termijn te gaan doen. De belangrijkste reden voor uitbesteding blijft kostenbesparing, maar ook ‘de toegang tot de internationale markt’ speelt een rol. Bij concrete verplaatsing gaan bij 57 procent van de bedrijven geen arbeidplaatsen in Nederland verloren, in de overige gevallen gaat het om kleine percentages en wordt op de offshore-locatie veel werk gecreëerd, zo blijkt.

Volop belangstelling

Vooral het land van de rijzende zon staat volop in de belangstelling van het bedrijfsleven. Er gaat geen maand voorbij of er wordt een handelsmissie of een China themabijeenkomst georganiseerd. Zo werd er onlangs door de kamer van Koophandel Oost Nederland in Apeldoorn een Chinamiddag georganiseerd. De sprekers aldaar bespraken naast de voordelen die het land biedt ook de nadelen. Enkele conclusies: het leggen van zakelijke relaties is moeilijk, Chinezen zitten immers heel anders in elkaar als Europeanen. Wees geduldig want onderhandelingen kunnen verschrikkelijk lang duren. Chinezen spelen het spel van zakendoen soms tactisch. Net op het moment dat een zakenrelatie op het vliegtuig wil stappen, verandert er weer iets in de afspraken met de achterliggende hoop dat hij daardoor niet meer terug kan krabbelen. Daarnaast scoort China redelijk hoog op de ladder van corrupte landen en is de infrastructuur niet optimaal ontwikkeld.

MKB-Nederland is zich bewust van de interesse in China. De organisatie zet zich, door intensief samen te werken met enkele onderwijsinstellingen, actief in voor mkb bedrijven die zaken willen doen in China. Verschillende hogescholen en universiteiten bieden plaats aan Chinese studenten. Deze studenten lopen in de laatste fase van hun studie een stage bij het bedrijfsleven. Tijdens de stageperiode kan een student voor het bedrijf onderzoek doen naar bijvoorbeeld Chinese wet- en regelgeving of de afzetkansen op de Chinese markt.

Momenteel doen zo’n 15.000 bedrijven binnen het internationaal actieve MKB reeds zaken in en met China. Er zijn een aantal redenen waarom bedrijven kiezen voor zaken doen met en in China. Een daarvan is de toegang tot een gigantische interne afzetmarkt. Momenteel zijn er in het land zo’n honderd miljoen consumenten. Een van de meest opvallende kenmerken van de gemiddelde Chinese consument is zijn voorliefde voor bekende merken. Die fungeren er als statussymbolen. Binnen een termijn van enkele tientallen jaren groeit het aantal consumenten ook nog eens naar 500 miljoen. Daarnaast zijn er de, ten opzichte van Europese maatstaven, lage loonkosten en het enorme aanbod goedkope arbeidskrachten en de goedkope munt.

Bedrijven die interesse hebben om hun productiecapaciteiten naar China te verleggen, wordt echter aangeraden hun beslissing niet al te lang uit te stellen. Volgens een studie van het consultancybedrijf A.T. Kearny zullen de kostenvoordelen de komende twintig jaar langzaam afnemen als gevolg van de stijgende lonen. Zo stegen de lonen van programmeurs uit China vorig jaar gemiddeld met 20 tot 40 procent. De verwachting is dat China uiteindelijk dezelfde weg zal bewandelen als Ierland, waar de lonen de laatste decennia snel stegen als gevolg van de aanwezigheid van buitenlandse bedrijven. "Bedrijven moeten bij het maken van beslissingen over vestigingsplaatsen minder naar de korte termijn kijken", concludeert A.T. Kearney. "In plaats daarvan moeten ze kijken naar de lange termijn: in welke landen vind je het meeste talent."

Made in Limburg

Met alle outsourcing plannen vanuit het bedrijfsleven zou je denken dat er binnen Nederland niet veel meer wordt geinvesteerd. Niets is minder waar. Niet iedereen blijkt open te staan voor een offshore outsourcing avontuur. Moeilijkheden met de taal, de enorme afstanden en de onzekerheid die zo’n avontuur ook met zich mee kunnen brengen, weerhoudt bedrijven om de oversteek te maken. Sommige bedrijven menen de concurrentiestrijd met de lage lonenlanden vanuit eigen land prima aan te kunnen. Koninklijke Sfinx BV uit Maastricht bijvoorbeeld opende onlangs een geheel nieuwe fabriek. Voorheen werden de sanitairproducten nog geheel met de hand vervaardigd. Tot Sfinx besloot te investeren in een door robots geleide machines. ‘’Ongetwijfeld kunnen we in het buitenland iets goedkoper produceren,’’ liet een woordvoerder weten . ‘’Maar dan hebben geen directe controle op de kwaliteit en het uiteindelijke product. Voor ons is het behouden van de kwaliteit van essentieel belang. Daarom hebben we ervoor gekozen om de productie in Maastricht te houden in plaats van te verhuizen naar een lage loonland.’’