Het belang van een opleidingsbeleid

“Alles is veranderd, niets is blijvend”, zei de Griekse filosoof Heraclitus in de vijfde eeuw voor Christus. “Het is niet het ‘zijn’ dat bestaat, maar het ‘worden’: alleen de verandering is de enige werkelijkheid.” Voor een organisatie is het van belang dat zij zich blijven ontwikkelen en innoveren op de markt. Dit vergt professionaliteit van de medewerkers. Opleiden zorgt niet alleen voor het groeien van medewerkers maar zo zijn er meerdere aspecten waar opleiden goed voor is, zoals binden en boeien. Om deze aspecten in goede banen te leiden is een overkoepelend beleid nodig. Maar wat staat er in een opleidingsbeleid? Wat is eigenlijk een opleidingsbeleid? Waarom is er een opleidingsbeleid nodig?

Organisatiebeleid

In de literatuur staat geschreven dat een opleidingsbeleid een afgeleide moet zijn van het organisatiebeleid. In een organisatiebeleid komen een aantal belangrijke aspecten aan bod zoals de missie, visie, doelstellingen en de speerpunten van een organisatie. In een missie staan de kernwaarden van een organisatie beschreven. Welke waarden zijn belangrijk in een organisatie? Een visie is nodig om als organisatie proactief op de toekomst te richten. Er wordt beschreven waar de organisatie naar toe wil. Aan welke speerpunten worden er gewerkt? Welke doelen zijn daar aan gekoppeld? Hoe gaat de organisatie deze doelen behalen? Een organisatiebeleid kan ook omschreven worden als een strategisch document.

Om de organisatiedoelstellingen te behalen, moeten er bepaalde competenties, vaardigheden en kennis in huis zijn. Door middel van opleiden kan er een vertaalslag gemaakt worden tussen de doelstellingen van de organisatie en de competenties, vaardigheden en kennis van de medewerkers. Wanneer opleiden als middel effectief wordt ingezet ten behoeve van het behalen van strategische doelstellingen kan een overkoepelend beleid worden gevormd of ook wel het opleidingsbeleid.

Opleidingsbeleid

Er zijn verschillende definities van de term ‘opleiden’. In dit onderzoek is er gekozen voor een citaat dat gericht is op het opleiden op de mogelijke niveaus dit het kan worden ingezet. “Het bewust en gericht beïnvloeden van medewerkers in arbeidsorganisaties, individueel of in groepen, waardoor kennis, vaardigheden, visies en houdingen worden ontwikkeld, welke voor het vervullen van huidige en/of toekomstige functie(s) noodzakelijk dan wel wenselijk zijn.”

Opleidingen kunnen onderverdeeld worden onder drie vormen. De eerste vorm is vaktechnisch gericht. In deze vorm richt de medewerker zich op de vakkennis van zijn beroep. Een voorbeeld hiervan is een fysiotherapeut die een cursus handbeweging gaat volgen. Een leidinggevende die zijn competenties verder wil ontwikkelen op het gebied van leidinggeven doet dit door middel van managementopleidingen. Daarnaast zijn er nog functiegerichte opleidingen. Dit zijn opleidingen die gericht zijn op het functioneren van de medewerker in zijn functie. Opleiden wordt niet meer als kostenpost, maar als investering gezien. Organisaties zien in dat opleiden op een effectieve manier kan bijdragen aan het behalen van organisatiedoelstellingen.

Human Resource Development

Zoals er al aangegeven wordt gaat Human Resource Development (HRD) over de ontwikkeling van de mens. HRD is ontstaan door Nadler . Hij verteld in zijn visie dat HRD voortkomt uit de behoeften van de organisatie. Volgens Thijssen is het idee van HRD: ”Een visie op personeel volgens welke de ontwikkeling van het ‘menselijke potentieel’ van strategische waarde is voor de overlevingskansen van een bedrijfskundig eenheid”. Om de strategische doelen te behalen in de organisatie is HRD een instrument van het management. Leerervaringen kunnen op drie verschillende niveaus worden opgedaan. Als eerst op training niveau. Dit niveau is meer gericht op de kwalificaties van een persoon om de functie direct adequaat uit te kunnen voeren.

Op dit niveau wordt er ook aan hen persoonlijke ontwikkeling gewerkt. Op het niveau van education wordt er meer aandacht besteed aan de toekomstige taken en functies. Dit niveau wordt meer toegepast als de economische situatie in het bedrijf goed is. Op development niveau wordt ingespeeld op de toekomst van de organisatie. Hoe meer hierop ingespeeld wordt, hoe meer er aan de organisatie doelstellingen wordt gewerkt. HRD is beschreven in een beroepscode genaamd Academy of Human Resource Development.

Opleidingsbeleid kan het best omschreven worden als het doelgericht en systematisch inzetten van opleiden in een organisatie. Beleidsvorming kan op verschillende niveaus worden geschreven. Het eerste niveau is op strategisch niveau. Dit deel van het beleid heeft betrekking op de continuïteit van de organisatie. Dit niveau heeft een lang termijn karakter. De activiteiten die op dit niveau plaats vinden zijn gericht op de externe omgeving. Het tweede niveau is het tactisch niveau.

Op dit niveau vinden de ‘tactische’ beslissingen plaats. Deze zijn wel afgeleid van het strategische plan van de organisatie. Dit niveau is gericht op middel lange termijn doelen van de organisatie. De taken die erbij horen om deze activiteiten zo goed mogelijk uit te voeren zijn op operationeel niveau. Op dit niveau wordt het opleidingsbeleid uitgevoerd binnen de organisatie. Dit is te typeren als een kort termijn karakter.

Het belang van een opleidingsbeleid wordt steeds meer ingezien door organisaties. Er zijn een aantal positieve functies van een opleidingsbeleid. Het opleidingsbeleid heeft een anticiperende en vernieuwende functie. Vroegtijdige problemen worden eerder ingezien en hierdoor kan er eerder op problemen worden ingesprongen. Ook heeft het opleidingsbeleid een sturende functie. In het opleidingsbeleid staat duidelijk beschreven hoe de gang van zaken gaan omtrent opleiden. Door het opleidingsbeleid wordt de communicatie beter. Onduidelijkheden worden duidelijk en daardoor creëer je een draagvlak in de organisatie. De profilering van de organisatie gebeurd op een efficiënte en effectieve manier door middel van een opleidingsbeleid. Er wordt op deze manier meer aandacht besteed aan de organisatiedoelstellingen.