Accounting: Hoe waardeer ik mijn voorraad?

Misschien bent u wel eens de termen FIFO of LIFO tegengekomen. Dit zijn twee manieren om de voorraad van bijvoorbeeld een bedrijf te waarderen. In veel winkels worden deze termen gebruikt, maar het zijn niet de enige mogelijkheden om de voorraad te waarderen. In dit artikel worden vier methodes beschreven.

Het waarderen van de inventaris

Laten we het eerst over het waarderen van de voorraad in het algemeen hebben. Waarom bedrijven hun voorraad willen kunnen waarderen is niet zo moeilijk. De bedrijven willen weten wat ze in huis hebben, wat de waarde is van hun inventaris, want dit is een belangrijk aspect in de omzet. Een voorbeeld. Stel nu dat de kosten van schoenen hard stegen tussen januari en juni dit jaar. In november worden vier paar schoenen verkocht voor honderd euro per paar, dus de opbrengsten zijn vierhonderd euro. Maar wat zijn dan de kosten (bijvoorbeeld inkoopkosten) van de verkochte schoenen? Dit hangt af van welke methode we gebruiken om de voorraad te waarderen!

FIFO

Dit is misschien wel de bekendste methode om de inventaris te waarderen. FIFO is een afkorting en staat voor First-in, First-out. Dit houdt in dat de producten die het eerst ingekocht zijn, ook het eerst verkocht moeten worden. Deze methode wordt veel in supermarkts gebruikt, denk maar aan de versafdelingen waar de producten met de meest nabije houdbaarheidsdatum vooraan worden gezet, met de intentie dat deze het eerst worden verkocht. Toch is deze methode niet alleen toepasbaar met beperkt houdbare producten. Ook bijvoorbeeld schoenenwinkels zijn goede kandidaten om deze methode te gebruiken. Dat heeft alles te maken met het bijhouden van omzet, kosten, winst etcetera. Dit wordt ook wel accounting genoemd of boekhouden.

Bij het boekhouden wordt er dus rekening mee gehouden dat het oudste product eerst wordt verkocht. Op deze manier wordt dat dus ook op de balans of resultatenrekening gezet. Stel dat een schoenenwinkel nog twee paar schoenen op voorraad heeft. Het ene paar heeft vijftig euro gekost bij het inkopen en het andere latere aangeschafte paar heeft zestig euro gekost. Als er nu een paar wordt verkocht, zal eerst het paar van vijftig euro worden verkocht en dus, als de verkoopprijs gelijk wordt gehouden, kan hier meer omzet op worden gemaakt.

Door het gebruik van FIFO kan dus ook de waarde van de voorraad varieren. Zie de voorraad maar als een grote ton, met de oudste producten onderin. Iedere keer als er een product wordt verkocht, wordt het onderste product weggehaald. Als er producten in de ton zitten met verschillende inkoopwaarden, kan de waarde van de voorraad dus ook varieren. Denk maar aan het vorige voorbeeld met de schoenen met waardes van vijftig en zestig euro. Er is een verschil of de schoenen van onder of van boven uit de ton worden gepakt. De ene keer is de waarde van het restant voorraad zestig euro (in het geval van FIFO, dus de schoenen met waarde vijftig zijn verkocht) en in het andere geval is de waarde nog vijftig euro (als de schoenen eerst van bovenuit de ton zijn gepakt)

LIFO

De LIFO-methode is eigenlijk precies het tegenovergestelde van de FIFO-methode en de afkorting LIFO staat voor Last-in, First-out. Dit houdt dus in dat de laatst ingekochte producten het eerste moeten worden verkocht. Als we nog eens terugkijken naar het vorige voorbeeld over de ton met producten zou een product nu dus eerst van boven uit de ton worden verkocht. Dit kan dus weer verschillende boekhoudwaardes geven.

Gemiddelde Kosten Methode

De derde methode is er een waarbij het niet uitmaakt of een product al lange tijd in voorraad is of juist net is ingekocht. De producten worden allemaal voor eenzelfde inkoopprijs op de balans gezet. Men rekent namelijk de gemiddelde inkoopprijs van alle producten in voorraad uit en tegen die gemiddelde prijs worden ze op de balans gezet. Als we dus bijvoorbeeld 2 producten in voorraad hebben met verschillende inkoopprijzen, bijvoorbeeld vijftig en zestig euro, zal die voor een gemiddelde inkoopprijs van vijf-en-vijftig euro op de balans worden gezet (50+60= 110, 110:2= 55). Hierdoor maakt het dus niet uit of er eerst onder of juist eerst boven uit de ton word verkocht.

Specifieke Identificatie Methode

De vierde en eigenlijk ook meest omslachtigste manier voor het waarderen van de voorraad is de specifieke identificatie methode. Deze methode houdt in dat er voor ieder ingekocht product moet worden bijgehouden wat de inkoopprijs was. Als het product dan wordt verkocht dan moet die specifieke inkoopprijs ook worden gebruikt bij het boekhouden. Één manier om dit te doen is al je producten een specifieke code te geven met daarbij de desbetreffende inkoopprijs. Het moge duidelijk zijn dat dit een manier is die meer tijdrovend is dan de andere drie methodes. Toch wordt deze methode redelijk vaak gebruikt, vooral bij duurdere producten.

Conclusie

Er zijn dus vier verschillende manieren om de voorraad te waarderen. Als er wordt gekeken naar het uiteindelijke resultaat, dan zal er geen verschil zijn in inkoopkosten of omzet door gebruik van een specifieke methode. Echter als we gaan kijken naar enkel een bepaalde periode zijn er dus verschillen in bijvoorbeeld de omzet, omdat er met verschillende manieren van waarderen wordt gewerkt.