OAT Typologie: Agrarisch en extractieve bedrijven

OAT Typologie: Agrarisch en extractieve bedrijven Een minder doorsnee typologie, maar wel degelijk belangrijk voor de accountant: de agrarische en extractieve bedrijven. Hoe controleer je de volledigheid van de opbrengst bij agrarische bedrijven? Hoe controleer je de volledigheid van de opbrengst van zoutwinning, gaswinning of olie? Een artikel met de tips voor deze bedrijven.

Agrarisch en extractief

Het belangrijkste kenmerk van agrarische en extractieve bedrijven is dat ze een moeilijk beheersbare omstandigheden hebben die een grote invloed hebben op de kosten en opbrengsten. Het is lastig om tot harde normen te komen, die je bij het productieproces wel kunt gebruiken. Agrarische/extractieve activiteiten kunnen als volgt worden ingedeeld:
  • Agrarisch: land- of bosbouw en veeteelt
  • Extractief: visserij en kweek en winning van grondstoffen (olie, gas of delfstoffen)

Door sterke invloed van klimatologische, biologische of geologische omstandigheden is het omzettingsproces relatief onbeheersbaar. Daarnaast bestaat de toegevoegde waarde niet alleen uit de inzet van personeel en materieel, maar voor een belangrijk deel uit de natuurlijke toename (groei gewassen, geboorte jong vee). Bij deze toename bestaat geen gelijkwaardige uitgaande geldbeweging.

Functiescheidingen

Doordat er een slecht te leggen verband is tussen de opgeofferde en verkregen waarden, zijn functiescheidingen van cruciaal belang. De belangrijkste functiescheidingen zijn:
Registraties van de oogst
Registraties van de teelt
Registraties van de winning
Afvoer gerooide producten

Een aandachtspunt is dat je de verantwoorde productie kunt relateren met de samenhangende kosten zoals inzet van materieel en personeel. Ook de beschikbare capaciteit kan een aanknopingspunt zijn (grondoppervlak). Meestal kan de accountant gebruik maken van de partij administratie met daarin de kosten/ opbrengsten per stuk grond of per project.

Agrarische activiteiten

Onder agrarische activiteiten vinden we de landbouwactiviteiten en veeteeltactiviteiten terug. Bij landbouwactiviteiten wordt de productie in belangrijke mate beïnvloed door de klimatologische omstandigheden en er is een zwakke verhouding tussen bestedingen en opbrengsten. Er staat wel een zekere relatie tussen het beschikbare grondoppervlak en de productie. De controle is dan ook op de goederenbeweging van de gerooide producten. Belangrijkste functiescheiding is het nagaan welke functioneel gescheiden registraties beschikbaar zijn en of ze intern worden aangesloten met elkaar.

Aanknopingspunt is de teelt- of bouwplan en de kengetallen over gemiddelde opbrengst per hectare, per soort gewas of bos. Maximale en beschikbare capaciteit van het areaal is vast te stellen aan de hand van aankoop- en pachtcontracten en de uitgaande geldbeweging. Daarna vaststellen welke oppervlakte niet wordt gebruikt (erf/weg) door eigen waarneming. De accountant beoordeelt de totstandkoming van het teeltplan aan de hand van de verkoopverwachtingen en gaat het relateren met de inkopen van plantgoed in het teeltplan begrote inkoopniveau.

Zijdelings verband is te maken met de kosten, boeren maken (door groot materieel zelf niet te hebben) vaak gebruik van loonwerkbedrijven. De facturen hiervoor kunnen gerelateerd worden aan de hoeveelheid bewerkte grond of gedelfde producten.

Veeteeltactiviteiten

Bij de controle bij veeteeltactiviteiten richt men zich met name op de omvang en samenstelling van de veestapel (veerekening). Van belang is bij een veestapel dat de beginstand wordt aangesloten met de eindstand van vorig jaar. Vervolgens dien je te richten op de volledigheid van de bijmutaties (geboorte/aankoop) en op de juistheid van de afmutaties (sterfte/verkoop). Volledigheid geboorte is mogelijk door landelijke registratiesystemen (registratie per dier, gele oorflappen). De juistheid sterfte is te controleren door destructiebewijzen (bijv. Rendac).

Vervolgens kan de opbrengst van de zuivel vergeleken worden met landelijke kengetallen en met kwijting aan de zuivelfabriek (als er niet verkocht wordt aan particulieren).

Extractieve activiteiten

Voorbeelden van extractive bedrijven zijn bedrijven met visserij en kweek en het winnen van grondstoffen. Bij visserij en kweek is er eventueel een verband te leggen met de beschikbare capaciteit. Controlezekerheid is meestal alleen te krijgen door de functioneel gescheiden registraties over vangst, afvoer en transport. Aanknopingspunt bij visserij en kweek kan ook een quota van de overheid zijn. Ook kan een accountant gebruik maken van afrekeningen van de op de veiling aangeboden hoeveelheden, gewichten en kwaliteiten.

Bij de winning van olie, gas of delfstoffen richt de accountant zich voornamelijk op de voorcalculatie, interne verschillenanalyse en de registratie van winning en afvoer. Bepaalde delfstoffen worden opgeslagen in ‘bergen’, de enige controle is dan een afloopcontrole als er niets meer ligt. Er kunnen door droogte, wind en regen voorraadverschillen ontstaan. De verschillen zijn te controleren aan de gestelde normen en ervaringen uit het verleden.

Lees verder

© 2011 - 2024 Annfinance, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Typologie van Handy, Mintzberg & GreinerIn dit artikel wordt de typologie van Handy en de typologie van Mintzberg beknopt maar helder uitgelegd. Allereerst word…
Persoonlijkheidstheorieën kort besprokenPersoonlijkheidstheorieën kort besprokenIn de psychologie is het begrip persoonlijkheid altijd erg belangrijk. Vanaf het eind van de 19e eeuw werden hier allerl…
Een ERP-pakket automatiseert de waardekringloopOver wat een ERP-pakket nu precies is en doet, wordt verschillend gedacht. Sommigen zien het als een logistiek pakket da…
OAT Typologie: Beschikbaar stellen van capaciteitOAT Typologie: Beschikbaar stellen van capaciteitBinnen de categorie dienstverlening zien we het beschikbaarstellen van capaciteit terug. Die capaciteit kan zijn een pla…
Beoordelingsgesprek voorbereidenBeoordelingsgesprek voorbereidenEen goede voorbereiding van het beoordelingsgesprek is essentieel, zowel voor de medewerker als voor de leidinggevende.…
Bronnen en referenties
  • Westra, Compendium van de accountantscontrole II, deel 2, Pentagan Publishing
Annfinance (119 artikelen)
Gepubliceerd: 26-06-2011
Rubriek: Zakelijk
Subrubriek: Onderneming
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.