Managementtool: De 5S-methode

5S is een management filosofie. 5S stelt de werkplek centraal, voor het verbeteren van de organisatie. Door de werkplek te optimaliseren gaat met verspillingen tegen en legt met de basis voor kwaliteit.

Het 5S model

Een goed georganiseerde werkplek heeft tal van voordelen. Een overzichtelijke en schone werkplek is veiliger en bovendien efficiënter. Het invoeren van 5S binnen een organisatie zal bijdragen aan het bedrijfsresultaat.
5S refereert aan vijf Japanse woorden die “schoonmaken” van de werkplek beschrijven. Deze methode wordt gebruikt binnen Lean manufacturing .

De vijf S’en staan voor:

• Seiri (整理): Scheiden
• Seiton (整頓): Schikken
• Seisō (清掃): Schoonmaken
• Seiketsu (清潔): Standaardiseren
• Shitsuke (躾): In Stand houden of Systematiseren

Net en schoon werken leidt tot een vermindering van ongevallen en een efficiëntere productie. Zo zijn afwijkingen bijvoorbeeld makkelijker waar te nemen, gezien de werkplek geordend is. Ook is er een vermindering van val gevaar door los liggende producten en gereedschappen.

Beschrijving van de vijf stappen

5S kan ingevoerd worden door de verschillende S’en stap voor stap in te voeren. Het werkt het makkelijkste als er begonnen wordt met één afdeling of werkplek. Andere afdelingen en/of werkplekken zullen de positieve resultaten waarnemen en zullen vervolgens zelf volgen. Het is belangrijk dat de stappen in de juiste volgorde gevolgd worden. Het schikken en schoonmaken kan echter parallel lopen. Tijdens het schikken is het immers makkelijk om alles schoon te maken. Zorg alleen wel dat alleen de gebruikte gereedschappen worden schoongemaakt.

Scheiden

De eerste stap, de stap scheiden, is bedoeld om alles wat op de werkplek aanwezig is te scheiden in drie groepen. De eerste groep, zijn spullen die vaak gebruikt worden. De tweede groep, zijn spullen die soms gebruikt worden. De derde en laatste groep zijn spullen die nooit gebruikt worden.

Schikken

Bij deze stap is het de bedoeling om de verschillende groepen van stap 1 te schikken. De spullen die vaak gebruikt worden, moeten direct te pakken zijn. Dit zijn dus spullen die op de werkplek zelf aanwezig zijn. De tweede groep, spullen die soms gebruikt worden, kunnen ergens anders geplaatst worden. Hierbij kan gedacht worden aan een kast, in de buurt van de werkplek. Ook is het mogelijk om deze spullen te delen met andere werkplekken. De derde groep, spullen die nooit gebruikt worden, dient verwijderd te worden. Deze spullen kunnen weggegooid of weggegeven worden.

Schoonmaken

De naam zegt het al, deze stap dient voor het schoonmaken van de spullen. Het is erg belangrijk om een schone werkplek te hebben. Het werkt niet alleen prettig, maar afwijkingen kunnen zo snel gezien worden. Een lekkage van olie bijvoorbeeld, valt op een schone witte vloer direct op. Is de vloer donker en vies, dan kan deze lekkage onopgemerkt blijven, met alle gevolgen van dien.

Standaardiseren

Het is belangrijk om de gereedschappen e.d. op een werkplek een vaste plaats te geven. Het voordeel hiervan, is dat alles direct terug te vinden is. Men weet waar welk gereedschap ligt en hoeft dus niet te zoeken. Dit scheelt in doorlooptijd van uw producten. Daarnaast valt het meteen op als er een gereedschap mist, omdat de plek waar het hoort te liggen leeg is. Hoe sneller dit opgemerkt wordt, hoe meer kans er is dat het gereedschap terug gevonden wordt.

In stand houden of Systematiseren

De laatste stap moet ervoor zorgen dat de resultaten stand houden. Al het werk is voor niets geweest, als men zich na het invoeren van 5S niet aan de standaards houd. Het is daarom aan te bevelen om een checklist in te voeren, die op vaste tijdstippen nagelopen wordt, om zo te bepalen of alle standaards nog gehanteerd worden. Als afwijkingen in een vroeg stadium worden waargenomen, kan hier nog gemakkelijk tegen opgetreden worden.

Lees verder

• De kaizen-filosofie