Is ondernemen te vergelijken met een militaire operatie?

Is ondernemen te vergelijken met een militaire operatie? Ondernemen is vooral doelen stellen en daarna op gedegen wijze plannen om de kans van slagen te vergroten. Daar is heel veel over geschreven en zal nog vaker over worden geschreven. Ondanks dat er veel bruikbare literatuur bestaat lijkt het aantal mislukte ondernemingen te duiden op het niet begrijpen van de inhoud van deze literatuur of dat men de stof laat voor wat het is. Jammer, maar zou er serieus naar de inhoud van de diverse managementboeken worden gehandeld, dan zou het aantal mislukkingen wellicht drastisch kunnen dalen. Vanuit het bedrijfsleven bestaat bovendien al geruime tijd belangstelling voor de militaire manier van plannen en opereren en er bestaan op zich niet zoveel verschillen tussen het doelen stellen en plannen zoals militairen dat plegen te doen en hoe het bedrijfsleven dat doet. Het grote verschil is (te) vaak dat militaire organisaties de planning en de uitvoering heel serieus nemen omdat er risico bestaat voor mens en materieel.

Werken vanuit de militaire gedachte

Vanuit het bedrijfsleven klinkt al langer het geluid om de wijze waarop militaire organisaties plannen en planningen uitvoeren proberen om te zetten voor eigen doeleinden. Er kleeft kennelijk een geur van precisie en vastberadenheid aan de manier waarop militaire organisaties dingen doen. Dat is zeker geen verkeerde gedachte omdat militaire operaties nou juist die aspecten verlangen en met goede redenen: onnauwkeurig handelen brengt onnodige risico's met zich mee voor mens en materiaal. De vraag die dan blijft: in hoeverre heeft het bedrijfsleven dit soort ideeën daadwerkelijk geïmplementeerd? Tenzij er een (voormalig) defensiemedewerker zich met die zaken bemoeit is die kans vrij klein omdat aangenomen mag worden dat er weinig tot geen inzicht bestaat over hoe het bij militaire operaties aan toe gaat. Een reden te meer om eens te kijken of er bij het voormalig militair personeel dat defensie heeft (moeten) verlaten niet een geschikte persoon te vinden is.

Militaire operaties nader uitgelegd

Waar gaat het om bij militaire operaties? In eerste instantie gaat het altijd over de factor tijd en in de tweede plaats is er altijd een reden om een operatie te plannen en vervolgens uit te voeren. Dit wordt aangegeven in een in brede zin opgestelde order die door de individuele onderdelen die bij de operatie betrokken zijn in zijn geheel wordt uitgewerkt. Die uitgewerkte order vormt dan de basis voor diverse individuele tactische plannen. Elk van deze plannen wordt opgesteld volgens een aantal logisch te nemen stappen om te vermijden dat belangrijke zaken over het hoofd worden gezien en daardoor een risico voor de operatie vormen.

Analyse

Als eerste wordt in de analysefase gekeken naar het (toekomstige) operatiegebied omdat het belangrijk is in verband met het materiaal dat voor de operatie wordt ingezet. Indien geen natuurlijke bescherming (camouflage bijvoorbeeld) aanwezig is moet men het zelf meenemen en dat kan logistiek gezien consequenties hebben. In deze fase is ook veel aandacht voor de dreiging die te wachten staat en daarbij is te denken aan wat de tegenstander aan materiaal bezit en wat de tegenstander kan. Ervaring bij de tegenstander kan de oorzaak zijn voor de keuze van een andere tactiek of zelfs de inzet van andere eigen mensen. Als laatste wordt gekeken naar de eigen middelen en worden deze afgezet tegen hetgeen men van de tegenstander weet. Op die manier ontstaat een beeld over de haalbaarheid van de operatie.

Ontwikkeling

Na de analyse worden de deelnemende eenheden virtueel in het operatiegebied geplaatst zodat kan worden geanalyseerd of de geplande eenheden kunnen voldoen aan de opdracht. Omdat er in de analyse al is gekeken naar de omstandigheden in het operatiegebied kan snel en accuraat worden gereageerd en de plannen worden aangepast. In de ontwikkelingsfase wordt tevens gekeken naar mogelijkheden om samen te werken met andere eenheden en zelfs met eenheden van bevriende naties. Daarmee kan de effectiviteit van de operatie worden verhoogd.

Evaluatie

Na het opstellen van diverse (concept) plannen wordt in deze fase nogmaals gekeken naar onvolkomenheden of zelfs fouten die er zijn ingeslopen. De evaluatiefase biedt nog gelegenheid om plannen bij te stellen alvorens tot uitvoering te komen. Het komt voor dat een operatie van hogerhand wordt uitgesteld of zelfs wordt afgeblazen. Dat betekent dat, in bepaalde gevallen, de planning van voren af aan moet worden overgedaan.

Uitvoering

Als de definitieve plannen worden goedgekeurd volgt de uitgifte van bevelen om de eenheden te verplaatsen naar het operatiegebied. Dat betekent overigens niet dat een definitief plan ook meteen in volle omvang kan worden uitgevoerd. Diverse feitelijke omstandigheden kunnen ertoe leiden dat ter plekke aanpassingen moeten worden gedaan. Denk daarbij aan plotseling veranderende weersomstandigheden waardoor het terrein slechter bereikbaar is geworden. In dat geval moet mogelijk ander materiaal worden aangevoerd en kan de operatie vertraging oplopen.

Ook ter plekke mag de daartoe bevoegde autoriteit beslissingen nemen om (delen van) de plannen aan te passen zij het dat het plan als zodanig niet in waarde wordt aangetast. Dat betekent concreet dat er naar andere mogelijkheden moet worden gezocht om stellingen in te richten dan oorspronkelijk de bedoeling was.

De factor tijd

Tijd speelt zoals eerder gezegd een belangrijke rol bij militaire operaties en alles wordt nauwgezet in elkaar gezet in de planningsfase. Als ondersteunende taken te laat worden ontplooid kan dat serieuze gevolgen hebben voor bepaalde eenheden en uiteindelijk ook voor het slagen van de operatie. Een operatie moet ook binnen de gestelde tijd worden gepland en uitgevoerd want zou er meer tijd worden besteed aan een deel van de operatie dan gepland, dan zou de tegenstander de mogelijkheid kunnen hebben om te reageren.

Motieven voor een operatie

Dit is min of meer een open deur en iedereen zal begrijpen dat er zonder een valide motief geen militaire operaties worden gepland laat staan uitgevoerd. Een reden kan zijn dat een bepaalde brug moet worden beveiligd of een bepaald gebied om te voorkomen dat daarin operaties plaatsvinden van de tegenstander of dat er via die brug geen extractie uit het operatiegebied van de eigen eenheden kan plaatsvinden. Operaties (verkenningen) vinden ook plaats om achter bepaalde informatie te komen zoals locaties en sterkte van de tegenstander en die informatie wordt later in analyse en planning gebruikt.

Bruikbaarheid voor het bedrijfsleven

De grote vraag die nu rijst: wat word je daar als burgerondernemer nou wijzer van? Kan deze informatie worden gebruikt en is die nuttig om te bestuderen? De volgende argumenten zijn ter overweging.

Algemene order

Het starten van een onderneming begint (of liever zou moeten beginnen) met het verzamelen van allerlei gegevens. Wat is er nodig om een onderneming te starten? Welke producten of diensten worden er straks aangeboden en welke doelgroep(en) wil de onderneming aanspreken.

Analyse

Na de eerste fase volgt de analyse: Hoe steekt de markt in elkaar die wordt betreden? Welke spelers zijn daar al actief en wat is hun marktpositie? Welke positie denkt de onderneming zelf te kunnen innemen en wat moet de onderneming doen om de marktpositie te verbeteren?

Ontwikkeling

Als de inschrijving is gedaan en er (voldoende) inzicht is verkregen over marktposities en doelgroep kan de onderneming van start. Vanaf die start is het belangrijk om zich steeds bewust te maken en te houden van de marktbewegingen. Er moet dus voortdurend worden geëvalueerd ook tijdens de uitvoering. Dat kan betekenen dat er soms moet worden bijgesteld. Een andere doelgroep kiezen, andere producten aanbieden of het serviceniveau verhogen. Zelfs het naar een andere locatie verplaatsen omdat daar meer kansen liggen is dan een optie om te overwegen.

Veel startende ondernemingen stranden omdat er in de beginfase onvoldoende is nagedacht over de opzet en instandhouding van de onderneming. Het is geen simpele kwestie meer van vraag en aanbod maar het vereist dat de ondernemer zich elke dag weer bewust gaat afvragen op welke manier de markt beter kan worden bediend.

Bij bestaande ondernemingen worden soms operaties gepland om maar een operatie te plannen om te laten zien dat de onderneming pro-actief bezig is. Operaties om niets leiden ook tot niets omdat het tot veel weerstand leidt. Medewerkers worden reorganisatie moe en staan niet in de rij om dan maar weer mee te gaan doen aan een operatie voor niks. Het wekt de indruk dat een onderneming steeds maar weer wil verbeteren. De vraag is dan: op welke gebieden?
© 2016 - 2024 Fishie, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Duurzaam ondernemen als verdienmodelDuurzaam ondernemen als verdienmodelTen onrechte denken veel ondernemers dat duurzaam ondernemen per definitie gepaard gaat met hogere kosten en lasten. Vre…
Plan van aanpak makenPlan van aanpak makenVoorafgaand aan een project of een ander samenwerkingsverband wordt er een plan van aanpak opgesteld. Een plan van aanpa…
Strategisch managementStrategisch managementEen belangrijke factor in ondernemen is natuurlijk het maken van plannen voor de toekomst. Een ondernemer moet weten wat…
Gevechtsoperaties: Militair optreden tegen de vijandGevechtsoperaties: Militair optreden tegen de vijandBij de Koninklijke Landmacht staat de planning van gevechtsoperaties centraal. Een leger wordt nu eenmaal ingezet om te…

Persoonlijkheidskenmerken (OCEAN): vind de beste werknemerPersoonlijkheidskenmerken (OCEAN): vind de beste werknemerVijftien procent van de werknemers voldoet niet aan het niveau waaraan ze zouden moeten voldoen. Ze presteren niet naar…
Het Communicatiekruispunt van Van RulerHet Communicatiekruispunt van Van RulerAls organisatie wordt het steeds moeilijker de doelgroep te onderscheiden. Consumenten zijn niet meer massaal via één en…
Fishie (15 artikelen)
Gepubliceerd: 28-06-2016
Rubriek: Zakelijk
Subrubriek: Management
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.