Hiërarchie of samenwerking? Managementmodel vaak ineffectief

Hiërarchie of samenwerking? Managementmodel vaak ineffectief Ons gebruikelijke westerse managementmodel is een piramidemodel. Steekwoorden zijn hiërarchie, beheersing en een top-down gerichte implementatie van beleid. Maar ons gebruikelijke westerse managementmodel is óók een dinosaurus. Het wordt gezien als een 'one fits all.' Maar volgens Eforis zou de praktijk in net wat meer dan de helft van de gevallen een ander, moderner model beter kunnen presteren. Altijd leuk, zo'n knuppel in het hoenderhok. Dankzij Eforis moeten managers zich wellicht eens achter de oren krabben. Wat, hoe en waarom? Lees verder. Stel, je bent manager of directeur, of zelfs iemand uit de O-structuur die tegenwoordig nog veel hipper is (CFO, CEO, COO enzovoorts). Als je beleid ontwikkelt en implementeert, is sprake van een top-downbeweging. U (de baas) vraagt, en wij (de werknemers) draaien, als het ware. Waarom? Omdat dat zo hoort, gebruikelijk is, en er geen beter alternatief is om de zaak goed en winstgevend te laten draaien. Mis, zegt Eforis op basis van onderzoek.

Nieuwe organisatievormen, betere prestaties

Om maar met een opmerkelijk onderzoeksresultaat te beginnen: Eforis rekent ons fijntjes voor dat slechts bij een - zij het flinke - minderheid van de Nederlandse organisaties sprake is van een min of meer stabiele, tot op redelijke hoogte voorspelbare organisatie. Het gaat dan om 45% van de organisaties in Nederland. Wie dit herkent voor de eigen organisatie, kan opgelucht ademhalen. Want in zo'n organisatie is een hiërarchische organisatiestructuur zoals die in het leeuwendeel van de organisaties aanwezig is, op de goede plek. Dan nu het mindere nieuws, althans volgens een meerderheid van medewerkers. Zij zijn van mening dat de omgeving waarin hun organisatie actief is, een dynamische omgeving is. U voelt het al aankomen, als een omgeving zich niet volgens redelijk voorspelbare patronen 'beweegt' en stabiliteit geen geruststellend basisgegeven is, zou het bedrijf beter af zijn met een andere structuur. Een modernere, jawel.

Eforis, Cubrix en Marcel van Marrewijk

Marcel van Marrewijk is directeur van Research to Improve. Hij heeft de rol van 'chief science' bij Eforis. Van Marrewijk is mede-eigenaar van NieuwLeren. Ook houdt hij zich bezig met diverse projecten gericht op veranderingen bij individu, organisatie en maatschappij. Meer weten? Kijk op www.cubrix.nl.

Werknemers onder dwang?

Een groot gedeelte van de Nederlandse werknemers werkt binnen structuren gericht op beheersing en top-down implementatie van beleid en productie. Dat is dan vaak een kwestie van slikken of stikken, want juist in een hiërarchie kun je moeilijk als werknemer aan de baas vertellen dat jij het beter weet. Volgens Eforis' wijsheid gaat dit gepaard met verminderd welzijn en persoonlijke frustratie. Dat zijn dingen die indirect of direct invloed kunnen hebben op gezondheid van het personeel, motivatie en verzuimgedrag.

Wij willen mensgerichtheid

Mensen van nu zitten niet meer zo te wachten op de alwetende baas die van bovenaf de manier van werken voorschrijft aan managers, die vervolgens ook weer de werkwijze voorschrijven aan managers, die.. enzovoorts. In moderne organisaties staat de mens centraal en niet de starre organisatiestructuur. Dat betekent niet dat je een softe omgeving ziet ontstaan waar niemand nog aan produceren toekomt. Het blijkt dat mensgerichtheid en moderne, minder hiërarchische organisatiestructuren samengaan met een betere productie. De best producerende bedrijven zijn vaak koplopers. Aha!

Grip vermindert groeipotentie

Organisatieadviseur en onderzoeker én 'Chief Science' van Eforis Marcel van Marrewijk schreef het ‘Handboek Organisatieontwikkeling’. In zijn boek beschrijft hij hoe een fors aantal leidinggevenden maar óók hun organisatieadviseurs gefocust zijn op feitelijk vaak achterhaalde organisatievormen die proberen grip te krijgen en te houden op werknemer en proces. Door beknotting en bureaucratisering drukt de organisatie, aldus Van Marrewijk, echter de eigen groeipotentie.

Wat is modern?

In een traditionele hiërarchie draait alles om macht en controle. Dat kennen we van regeringen (wij noemen: Poetin), maar ook van de banken waarover anno nu leuk lees- en tv-amusement wordt gemaakt gericht op de vraag: hoe kreeg hij het voor elkaar om alleen maar ja-knikkers om zich heen te verzamelen? Met gewoonlijk rampzalige gevolgen. Waarbij - helaas soms letterlijk - de lijken vanzelf uit de kast komen vallen. Nee, dan de moderne organisatie. Daar draait het om wederzijdse betrokkenheid, en om synergie: gedeelde positieve energie besteed aan een gemeenschappelijk doel, is dubbele energie. Al is de menselijke neiging om alles bij het zelfde te houden en het beste ervan te hopen, Van Marrewijk heeft een ander advies: dit is het moment voor organisaties om de eigen managementblauwdruk onder ogen te zien, en nieuwe vormen te verkennen. Het zal niemand verbazen dat uitgerekend dankzij vier paradigma’s en acht organisatievormen die Van Marrewijk in zijn boek presenteert, eigenlijk elke organisatie in staat moet zijn om zichzelf eens stevig onder de loep te nemen.

Vier ambities richting verandering

Volgens Van Marrewijk zou je als kader voor een veranderproces vier 'veranderambities' kunnen zien. Dat zijn vitaliseren, optimaliseren, heroriënteren en transformeren. Het doel is om de organisatie en de waarde ervan te ontwikkelen, en de prestaties te verbeteren. Samen vormen deze veranderambities Van Marrewijks zogenaamde 'Cubrix'.

Taken voor de organisatie bij een veranderproces

  • context en situatie van organisaties leren herkennen, en van daaruit:
  • identificeren welke leiderschapsstijl voor de eigen organisatie het meest effectief is;
  • bekijken welke type strategie daar het beste bij past;
  • bekijken welk personeelsbeleid het beste aansluit bij doel en identiteit;
  • bepalen welke stakeholders worden betrokken in besluitvorming;
  • bepalen hoe kennis in het bedrijf wordt ontwikkeld en overgedragen.
© 2014 - 2024 Mariawrites, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Integraal management in de overheid (publieke sector)In de publieke sector is integraal management een managementprincipe dat veelvuldig wordt toegepast. Verantwoordelijkhed…
Issues managementIssues managementWanneer er issues, onderwerpen of geschilpunten zijn die voor langere tijd spelen bij publieksgroepen of doelgroepen van…
Management opleidingen: Cursussen, trainingen en opleidingenMet een goede management opleiding ligt de wereld voor je open. Maar wie ziet er nog de bomen door het bos in de wildgro…
Leiderschap: management, omspanningsvermogen, spanwijdteElke onderneming heeft leidinggevenden en management nodig. Die managers zijn verdeeld over verschillende managementnive…

Hoe kan je als manager je medewerkers motiveren?De medewerkers vormen een belangrijk onderdeel van de onderneming. Als een onderneming kampt met ongemotiveerd personeel…
Het voorbereiden van een functioneringsgesprek als managerHet voorbereiden van een functioneringsgesprek als managerEen goed functioneringsgesprek is afhankelijk van een goede voorbereiding. Dit geldt zowel voor de manager als de werkne…
Bronnen en referenties
  • Persbericht Marcel van Marrewijk / Academic service
  • www.cubrix.nl
Mariawrites (540 artikelen)
Gepubliceerd: 07-05-2014
Rubriek: Zakelijk
Subrubriek: Management
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.