Vruchtgebruik in een notendop

Vruchtgebruik in een notendop Vaak hoort men over vruchtgebruik, maar wat is dit precies? Wat zijn de rechten en de plichten van een vruchtgebruiker? Wanneer stopt het vruchtgebruik? Vruchtgebruik is het recht om van een zaak het genot te hebben, terwijl die zaak eigendom is van iemand anders. Vruchtgebruik kan zowel op roerende als onroerende zaken gevestigd worden.

Totstandkoming van het vruchtgebruik

Volgens de wet kan vruchtgebruik op 2 manieren ontstaan: uit een wettelijke bepaling of door een menselijke handeling.
In de praktijk ontstaat het vruchtgebruik meestal ten gevolge van het overlijden van een natuurlijk persoon. Een nalatenschap kan overgaan op vruchtgebruikers en blote eigenaars. Dit kan ten gevolge van een erfrechtelijke bepaling, een clausule in het huwelijkscontract of via het testament van de overledene. Vruchtgebruik kan ook ontstaan door de aankoop ervan of door een schenking. Hier wordt later op ingegaan.

Rechten van de vruchtgebruiker

Het voornaamste recht van de vruchtgebruiker is het recht van genot op de zaak. Hij heeft het recht op alle vruchten die voortgebracht worden door die zaak, of dat nu natuurlijke vruchten zijn (bijvoorbeeld de peren die aan een boom groeien) of burgerlijke vruchten. Burgerlijke vruchten zijn regelmatige opbrengsten die voortkomen uit een onroerend goed, zoals huurgelden. De vruchtgebruiker mag het goed gebruiken zoals de eigenaar zelf. Hij moet de zaak wel behandelen als goede huisvader. Onder de goede huisvader verstaat men een normaal, voorzichtig persoon in diezelfde situatie.

Als vruchtgebruiker kan men zelf van zijn recht genieten, of zijn recht verkopen aan een andere persoon. Hiervoor is geen akkoord van de eigenaar vereist! Naast verkopen, kan de vruchtgebruiker zijn recht ook schenken of verpachten. Wel moet gezegd worden dat de vruchtgebruiker niet meer kan verkopen dan de rechten die hij zelf heeft. Hij kan dus niet het eigendomsrecht op de zaak verkopen, gezien hij zelf niet over dat recht beschikt.

Wanneer men het vruchtgebruik heeft over een onroerend goed, mag men aan dit goed verbeteringen aanbrengen. Het betreft enkel werken die het normale gevolg zijn van het zorgvuldige beheer van de vruchtgebruiker in kwestie. De vruchtgebruiker mag dus geen werken uitvoeren die aan het goed een andere bestemming geven dan deze die de eigenaar beoogd heeft. Wie vruchtgebruik heeft over een woning, mag deze dus niet zomaar omvormen tot een handelspand, behalve mits toestemming van de eigenaar. Als de bestemming van het goed gerespecteerd wordt, mag de vruchtgebruiker wel bouwwerken uitvoeren als hij deze noodzakelijk acht voor de exploitatie van het onroerend goed.

Plichten van de vruchtgebruiker

Zoals hoger vermeld dient de vruchtgebruiker het goed te onderhouden zoals een goede huisvader. Hij dient de noodzakelijke herstellingen uit te voeren die het gevolg zijn van normale slijtage. De vruchtgebruiker van een onroerend goed dient de premies van de brandverzekering te betalen alsook de onroerende voorheffing.

Einde van het vruchtgebruik

Het recht van vruchtgebruik stopt bij het overlijden van de oorspronkelijke vruchtgebruiker, ook als hij dat recht verkocht heeft aan een persoon die op het moment van diens overlijden wel nog in leven is. Wanneer het vruchtgebruik bedongen is voor een bepaalde periode, gaat het ook teniet bij het beëindigen van die termijn.
© 2011 - 2024 Juliedr, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Vruchtgebruik box 1Vruchtgebruik box 1U hebt als langstlevende ouder het recht van vruchtgebruik van de ouderlijke woning geërfd, is dat dan box 1 van de inko…
Het recht van vruchtgebruik, wat is dat?Het recht van vruchtgebruik, wat is dat?Het recht van vruchtgebruik is één van de limitatief in de wet opgesomde beperkte rechten. Het is een absoluut recht, wa…
Waardering vruchtgebruik woning 2020Waardering vruchtgebruik woning 2020Krijg je een erfenis in 2020, dan moet je mogelijk erfbelasting betalen. Ook over vruchtgebruik van een woning die je er…
Nieuwe erfrecht nadelig voor huizenbezittersNieuwe erfrecht nadelig voor huizenbezittersEen huis erven, wat betekent een huis in de nalatenschap op basis van het nieuwe erfrecht voor u? Het erfrecht is sterk…

Verschil huurkoop en koop op afbetalingWat is het verschil tussen “koop op afbetaling” en “huurkoop”? Aan welke verplichtingen moeten koper en verkoper zich ho…
Het beroepsinstituut voor vastgoedmakelaars (BE)Het beroep van vastgoedmakelaar kan niet door eender wie worden uitgevoerd. Ter bescherming van de titel en het beroep b…
Juliedr (165 artikelen)
Laatste update: 26-01-2011
Rubriek: Zakelijk
Subrubriek: Juridisch
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.