Bestuurshandelingen

Het openbaar bestuur verricht verschillende soorten handelingen. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende handelingen. Bestuurshandelingen kunnen uitgesplitst worden in feitelijke handelingen en rechtshandelingen.

Een rechtshandeling beoogt een rechtsgevolg: het roept rechten en plichten in het leven.
Handelingen kunnen ook niet op een rechtsgevolg gericht zijn: feitelijke (uitvoerings)handelingen of mededelingen.

Een rechtshandeling kan Privaatrechtelijk of Publiekrechtelijk zijn. Privaatrechtelijke rechtshandelingen: het bestuur kan bijvoorbeeld huur- of koopovereenkomsten sluiten met burgers.

Publiekrechtelijke rechtshandelingen zijn van een bestuursorgaan. Denk aan artikel 1:3 Awb Besluit. Belangrijk hierbij is het beogen van het rechtsgevolg en niet ontstaan van een rechtsgevolg door de handeling.

De publiekrechtelijke rechtshandeling kan meerzijdig of eenzijdig zijn.

Eenzijdig

Dit houdt in dat één partij bepaalt wat rechten en plichten zijn. Hieronder vallen de Beschikkingen en Besluiten van algemene strekking (BAS).

Besluiten van Algemene Strekking

• Algemeen verbindende voorschriften (avv)
• Plannen
• Beleidsregels
• Overige BAS/bestuurlijke maatregel

Het is van belang een overzicht te hebben van al deze handelingen, omdat dan duidelijk wordt wat de juridische mogelijkheden ervan zijn.

Besluit, artikel 3:1 lid 1 Awb

• op schrift gesteld: brief, verslag, notulen of stempel.
• van een bestuursorgaan: zie artikel over bestuursorganen.
• houdt een rechtshandeling: beoogt een rechtsgevolg of verandert iets in de wereld van het recht.
• die publiekrechtelijk is: de bevoegd krachtens een wettelijk voorschrift.

Beschikking, artikel 1:3 lid 2 Awb

• Besluit.
• Niet van algemene strekking: richt zich tot een of een bepaalde groep personen (persoonscriterium) of het aanwijzen van een pand als monument (zaakscriterium).
• Niet het samenhangcriterium: wordt zelden gebruikt, het gaat om een dusdanige samenhang met andere besluiten.
• Met inbegrip van de afwijzing van een aanvraag tot het nemen van een beschikking (negatief besluit).

Algemeen verbindende voorschriften (avv)

• een naar buiten werkende
• voor herhaalde toepassing vatbare
• zelfstandige rechtsnorm
• die algemeen is naar plaats, tijd en persoon, en
• die is vastgesteld door een bestuursorgaan
• dat de bevoegdheid, krachtens wettelijk voorschrift, daartoe heeft.

Bezwaar en beroep is uitgesloten en een avv mag ook geen strafbepalingen inhouden.

Plannen

Deze zijn een samenhangend geheel van genomen beleidsbeslissingen zoals een bestemmingsplan.

Beleidsregels 1:3 lid 4 Awb

Een bij besluit vastgestelde algemene regel, niet zijnde een avv, omtrent de afweging van belangen, de vaststelling van feiten of de uitleg van wettelijke voorschriften bij het gebruik van een bevoegdheid van een bestuursorgaan.

• Het bestuursorgaan heeft een zekere beslisruimte bij het nemen van een besluit.
• Ze werken intern en binden, slechts bestuursorganen.
• Volgens artikel 3:42 Awb kunnen ze na bekendmaking ook extern werken.

Overige BAS

De belangrijkste overige besluiten van algemene strekking zijn de concrete norm en de schorsing, vernietiging of goedkeuring van een BAS.

Lees verder

• De personen in het Bestuursrecht
• Bestuursbevoegdheid