Ontslag op staande voet. En dan?

Ontslag op staande voet. En dan? Ontslag op staande voet krijgen is een ingrijpende gebeurtenis. Bij ontslag op staande voet wordt de arbeidsovereenkomst met onmiddelijke ingang beëindigd. In zo'n geval zit de werknemer van de ene op de andere dag zonder baan en zonder inkomen. Omdat de lasten gewoon doorlopen, komt de werknemer veelal in een spagaat. Want meestal is er geen recht op een werkloosheidsuitkering bij ontslag op staande voet. De werknemer is immers verwijtbaar werkloos geworden. Hoe werkt de procedure?

Dringende reden

In Nederland kan de werkgever alleen aan een werknemer ontslag op staande voet geven als er sprake is van een "dringende reden." Zulke uitzonderlijke redenen zijn bijvoorbeeld diefstal, fraude, gewelddadigheid jegens collega's, ontucht, voortdurende dronkenschap of werkweigering. Een andere redenen kan zijn dat de werknemer niet de benodigde diploma's blijkt te hebben. Het kernpunt is hier dat het om essentiële of wettelijk verplichte diploma's gaat. Een boekhouder zonder boekhouddiploma (terwijl het wel op het CV stond) is hem zwaarder aan te rekenen, dan dat blijkt dat hij geen PowerPoint-diploma heeft, terwijl hij wel dagelijks met dat programma overweg kan. Het boekhouddiploma is dus essentiëler dan het PowerPoint-diploma. In de proeftijd kan de werkgever een werknemer in het laatste geval wel wegsturen, daarna ligt het aan het specifieke geval hoe een rechter uiteindelijk oordeelt.

Een werknemer hoeft bijvoorbeeld bij zijn sollicitatie niet te melden dat hij in de gevangenis heeft gezeten of werkloos is geweest. Als een werkgever daar later achterkomt, ook al zegt hij dan dat hij de werknemer in dat geval nooit had aangenomen, is in het verleden gebleken dat de rechter daar niet in mee ging. Maar de vraag is of de werknemer dan geen pyrrusoverwinning heeft bereikt. Want de werkgever kan dan alsnog vragen om ontbinding van het arbeidscontract met als argument dat de arbeidsrelatie blijvend is verstoord of omdat hij de werknemer niet meer kan vertrouwen. En als de rechter daar dan alsnog in mee gaat, dan is het einde verhaal.

Onverwijld

Naast een dringende reden is het ook een wettelijke eis dat het ontslag op staande voet "onverwijld" aan de werknemer wordt medegedeeld. Dit is meer een kwestie van uren dan van dagen. De werkgever heeft hier in bepaalde gevallen min of meer een "ontsnappingsmogelijkheid." Hij kan namelijk de werknemer per direct op non-actief stellen, met behoud van loon. Dit geeft de werkgever de tijd om een onderzoek in te stellen naar de aanwezigheid van eigenschappen of gedragingen die een eventueel ontslag op staande voet rechtvaardigen. De werkgever krijgt in zo'n geval iets meer tijd en vrijheid om een onderzoek uit te voeren. Maar ook hier is de tijd niet onbeperkt. Het is eerder een zaak van dagen dan van weken. Er moet dus wel met enige voortvarendheid worden gehandeld. Het is tevens belangrijk om alle wettelijke formaliteiten in acht te nemen en wellicht is het verstandig om in deze fase juridische hulp in te roepen.

Wat kan de werknemer doen?

Het zou kunnen dat de werkgever en de werknemer nader tot elkaar komen tijdens de non-actiefstelling. Afhankelijk van de oorzaak kan er sprake zijn van een "afkoelingsperiode." Maar als de insteek werkelijk ontslag is, dan kan de werknemer, die het niet eens is met een aan hem gegeven ontslag op staande voet, dat op verschillende manieren aanvechten.

Hij kan actief protest aantekenen bij de werkgever tegen het ontslag op staande voet. Aan te raden is om een aangetekende brief te sturen. Vanaf het moment van ontslag op staande voet heeft de werknemer geen recht meer op salaris of een werkloosheidsuitkering. Echter hangende een uiteindelijk oordeel van de rechter, wordt de werkgever wel met een loonvorderingsprocedure geconfronteerd. De werknemer kan ook een schadevergoeding vorderen, maar dit is meestal uitzonderlijk. Want doorgaans is dat alleen nuttig als de werknemer elders al een nieuwe baan heeft geaccepteerd.

Als er in de ogen van de werknemer geen sprake is van een dringende reden of geen ontslag is gegeven volgens de wettelijke voorschriften, dan doet de werknemer een beroep op de vernietigbaarheid van het ontslag en biedt hij/zij aan om zijn/haar werkzaamheden te verrrichten. Als de werkgever desondanks toch van mening is, dat er sprake is van een rechtsgeldig gegeven ontslag en als gevolg daarvan weigert salaris door te betalen, is de volgende stap van de werknemer om via de rechter salaris en wedertewerkstelling te vorderen. Hiertoe kan de werknemer een voorlopige voorzieningsprocedure bij de rechter aanhanging maken. Meestal is dat een kantonrechter, tenzij de ontslagen werknemer een statutair directeur is.

Ontslag op staande voet en WW-uitkering

Het kan ook voorkomen dat de werknemer ontslag op staande voet neemt, bijvoorbeeld omdat de werkgever geen loon meer betaald. Dit is iets dat regelmatig voorkomt tijdens de kredietcrisis. Of omdat er sprake is van veelvuldige gevaarlijke situaties op het werk. Hoe gaat het UWV (Uitvoeringsinstituut WerknemersVerzekeringen) hiermee om?

Onafhankelijk van de rechter toetst het UWV zelf of er sprake is van een dringende reden. Het is dus goed mogelijk dat het UWV en de rechter tot een ander oordeel komen. Wanneer een werknemer zelf ontslag op staande voet neemt en de UWV is van mening dat er sprake is van een dringende reden, krijgt de werknemer toch een WW-uitkering. Bij het krijgen van ontslag op staande voet, moet het UWV dus vinden dat er géén dringende reden aanwezig was, wil er sprake zijn van een recht op een WW-uitkering.
© 2009 - 2024 Vrijdenker, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Opzegtermijn arbeidsovereenkomst werkgever en werknemerAls de werkgever of werknemer de arbeidsovereenkomst wil beëindigen, moet er een opzegtermijn in acht worden genomen. In…
Opzegverboden arbeidsovereenkomst, opzegverboden ontslagOpzegverboden arbeidsovereenkomst, opzegverboden ontslagBij opzegverboden gaat het om een aantal omstandigheden waaronder de werkgever de arbeidsovereenkomst niet mag beëdigen.
Beëindigen van een arbeidsovereenkomstIn crisistijd krimpen veel bedrijven in. Het personeel is vaak een grote kostenpost, personeel dat geen werk heeft een n…
Tijdelijk contract opzeggenEen tijdelijk contract loopt van rechtswege af, dus na afloop van de termijn die in het contract wordt genoemd. Het is e…
Vrijdenker (29 artikelen)
Gepubliceerd: 06-06-2009
Rubriek: Zakelijk
Subrubriek: Juridisch
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.